آغوز چیست؟ فواید و مراحل تغییر شیر مادر پس از زایمان
اولین مرحله از شیر که در دوران بارداری تولید می‌شود، آغوز نام دارد. این شیر که غلیظ و زرد رنگ است، چند روز پس از تولد نوزاد ادامه می‌یابد. شیر کُلُوسْتْرُم غنی از پروتئین، آنتی‌بادی‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است.
تقریباً دو تا چهار روز پس از تولد نوزاد، شیر انتقالی جایگزین آغوز می‌شود. شیر انتقالی رقیق و سفید رنگ است و حاوی مقادیر بالای چربی، کالری، پروتئین، لاکتوز و ویتامین‌ها می‌باشد. بسیاری از مادران تغییرات در مقدار و قوام شیر خود را حدود دو تا سه روز پس از تولد نوزادشان احساس می‌کنند.
حدود 10 تا 15 روز پس از تولد نوزاد، تولید شیر بالغ آغاز می‌شود. شیر بالغ عمدتاً از آب تشکیل شده است و در ابتدا به رنگ آبی در آغاز تغذیه (شیر پیشین) ظاهر می‌شود و به تدریج به رنگ سفید تغییر می‌کند (شیر پسین) زیرا محتوای چربی شیر افزایش می‌یابد. مصرف شیر پسین برای اطمینان از دریافت تغذیه کامل و کافی توسط نوزاد ضروری است.
معده نوزاد تقریباً به اندازه یک گردو است و دیواره‌های معده نمی‌توانند به راحتی کش بیایند. مقدار کُلُوسْتْرُم تولید شده توسط سینه مادر به اندازه‌ای است که معده نوزاد قادر به تحمل آن است. معده نوزاد از روز هفتم تا دهم تولد به اندازه یک توپ گلف رشد می‌کند.
پس از تولد نوزاد شما، سینه‌های شما شروع به تولید شیر می‌کنند، درست است؟ خب، به نوعی بله. برای بیشتر مادران، تولید شیر در واقع قبل از تولد نوزاد شروع می‌شود و آنچه در این مرحله تولید می‌شود، کاملاً متفاوت از شیر بعد از یک سالگی نوزاد است. شیر مادر یک ماده همیشه در حال تغییر است که نیازهای مختلف کودک شما را برآورده می‌کند. اما در میان این تغییرات، سه مرحله اصلی وجود دارد که شیر شما در هر یک از آن‌ها قرار می‌گیرد. پس امروز بیایید درباره شیر مادر بیشتر صحبت کنیم!
آغوز: اولین سوپرغذا
همانطور که اشاره کردیم، بدن شما قبل از تولد نوزاد شروع به تولید شیر می‌کند. این شیر خاص اولین مرحله است و “آغوز” نام دارد. آغوز دقیقاً همان چیزی نیست که شما به آن فکر می‌کنید – و قطعاً با شیرهای معمولی که در یخچال دارید و منتظر خوردن با غلات صبحانه هستید، متفاوت است. ممکن است شنیده باشید که از عبارت “طلای مایع” استفاده کرده‌ایم، و در حالی که گاهی این عبارت به طور کلی برای شیر مادر به کار می‌رود، بیشتر در ارتباط با آغوز استفاده می‌شود. دلایل خوبی برای این نام وجود دارد. اولین دلیل و شاید واضح‌ترین آن، رنگ آغوز است. آغوز معمولاً رنگ زرد دارد به دلیل وجود بتا کاروتن – همان ماده‌ای که به هویج رنگ می‌دهد. میزان زرد بودن آغوز می‌تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، از زرد کم‌رنگ یا حتی سفید تا زرد تیره نزدیک به نارنجی – مشابه رنگ زرده تخم‌مرغ. همچنین آغوز ممکن است بسته به زمانی که تولید می‌شود تغییر رنگ دهد؛ برخی از مادران متوجه شده‌اند که پس از تولد نوزاد، آغوز رنگ زردتری پیدا می‌کند، در مقایسه با آغوزی که پیش از زایمان استخراج کرده‌اند. همچنین آغوز معمولاً چسبناک‌تر و غلیظ‌تر از مراحل بعدی است که ممکن است هنگام استخراج آن کمی شما را شگفت‌زده کند.
دلیل دوم برای اینکه آغوز به “طلای مایع” معروف است، ارزش بی‌نظیر آن است. آغوز سرشار از مواد مغذی است – غنی از پروتئین، کم‌چرب و حاوی مقادیر زیادی از عوامل ایمنی، از جمله آنتی‌بادی‌ها. به همین دلیل، آغوز برای سیستم ایمنی نوزاد شما بسیار مفید است و هضم آن بسیار آسان است، به نوزاد شما دوز خوبی از مواد مغذی را در روزهای ابتدایی که سیستم گوارشی او در حال سازگاری است، می‌دهد. همچنین به عنوان یک ملین طبیعی عمل می‌کند و به عبور مکونیوم کمک می‌کند. علاوه بر این، آغوز حاوی عوامل رشد است که ارزش آن را همانطور که نام مستعار آن پیشنهاد می‌کند، به طلا می‌رساند!
تمام مادران نیازی به استخراج آغوز خود ندارند، اما برخی ماماها یا مراقبان بارداری ممکن است این کار را توصیه کنند، به ویژه اگر احتمال داشته باشد نوزاد شما پس از تولد به تغذیه اضافی نیاز داشته باشد. استخراج آغوز ممکن است کمی سخت باشد، اما مراقب بارداری شما شما را راهنمایی خواهد کرد که چگونه به بهترین شکل این کار را انجام دهید اگر نیاز به ذخیره آغوز داشته باشید. معمولاً این توصیه تا هفته 37 بارداری انجام نمی‌شود، چرا که تحریک نوک سینه می‌تواند انقباضاتی ایجاد کرده و خطر کمی از زایمان زودهنگام به همراه داشته باشد. این موضوع البته بسته به شرایط فردی هر مادر ممکن است متفاوت باشد. اگر تصمیم به استخراج آغوز گرفتید، جمع‌کننده سیلیکونی آغوز هاکا گزینه بسیار مناسبی است. همچنین مهم است که به یاد داشته باشید که آغوز معمولاً فقط به صورت قطره‌ای برای بیشتر مادران قابل استخراج است و نیاز به صبر و حوصله دارد، به ویژه اگر قصد استخراج آن را در دوران بارداری دارید.
شیر انتقالی: مرحله گذار
نام “شیر انتقالی” خود به شما اشاره‌ای از ماهیت این مرحله از شیر مادر می‌دهد. تولید آغوز در روزهای اول پس از زایمان (۲ تا ۴ روز اول) ادامه می‌یابد و سپس به تدریج با تغییر نیازهای نوزاد، تغییراتی در شیر ایجاد می‌شود. بدن شما شروع به تولید شیر بالغ می‌کند، اما این تغییر به طور ناگهانی اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه یک تغییر تدریجی است که میزان چربی و کالری‌ها را افزایش می‌دهد تا به رشد و افزایش وزن نوزاد کمک کند. در این مدت، شما به تدریج تفاوت‌هایی در رنگ و قوام شیر مشاهده خواهید کرد؛ رنگ زرد آن کاهش می‌یابد و شیر رقیق‌تر می‌شود – شبیه به شیری که از آن انتظار دارید. این مرحله معمولاً چند هفته طول می‌کشد تا به مرحله نهایی خود، یعنی شیر بالغ، برسد. در همین دوره انتقالی، بسیاری از مادران با مشکل تورم سینه روبه‌رو می‌شوند، چرا که بدنشان در حال تنظیم میزان شیر تولیدی برای نوزاد است.
شیر بالغ: تغذیه کامل
حدود دو هفته پس از تولد (البته این زمان ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد)، تولید شیر بالغ به طور کامل برقرار می‌شود. شیر بالغ به طور کلی به دو نوع تقسیم می‌شود، البته برای هر وعده شیردهی: شیر ابتدایی (Foremilk) برای ابتدای شیردهی و شیر انتهایی (Hindmilk) برای پایان شیردهی. شیر ابتدایی معمولاً رقیق‌تر است و حجم بیشتری دارد، در حالی که شیر انتهایی غنی‌تر، کرمی‌تر و سنگین‌تر است و به کاهش سرعت هضم کمک می‌کند. شیر بالغ همان شیری است که بدن شما تا پایان دوران شیردهی تولید خواهد کرد. البته این بدان معنا نیست که ترکیب آن ثابت می‌ماند؛ بلکه ترکیب شیر به طور پیوسته تغییر می‌کند، حتی از یک وعده به وعده دیگر، بسته به نیازهای خاص نوزاد شما. به عنوان مثال، سطح سلول‌های ایمنی مانند لوکوسیت‌ها که هنگام بیماری مادر یا نوزاد افزایش می‌یابد، در این مرحله تغییر می‌کند
